آزمون توپ غلتان

یکی از آزمون‌های اندازه‌گیری تک چسب

آزمون توپ غلتان

این روش، قدیمی‌ترین روش برای اندازه‌گیری چسبناکی چسب بوده و مدت حداقل 50 سال به طور گسترده استفاده شده است. یکی از استانداردهای مورد استفاده برای این آزمون ASTM D 3121 است. در این روش یک توپ ضدزنگ با قطر 11.1 میلی‌متر از روی سطح شیب‌دار رها شده و روی سطح چسب که در انتهای سطح شیب دار روی زمین در مقابل این وسیله این وسیله قرار دارد، حرکت می‌کند. مسافتی که توپ روی نوار چسب حرکت می‌کند و تا قبل این که بایستد، معیاری از چسبناکی است.
از آنجا که حرکت توپ به مراحل اتصال و جدا شدن که به طور مداوم روی سطح اتفاق می‌افتد بستگی دارد، این نظریه وجود دارد که حرکت توپ معیاری از چسبندگی چسب است. ولی با توجه به تغییر نیروی وارد شده هم زمان با حرکت طولی توپ، این آزمون معیار دقیقی از چسبناکی را فراهم نمی‌کند. همزمان دو نیرو برای از بین بردن نیروی حرکت توپ توسط چسب به سمت توپ استیل وارد می‌شود: نیروی چسبندگی بین چسب و توپ، و دومی اصطلاحا اثر شخم زدن یا نیرویی که توپ به چسب وارد می‌کند تا ان را از سر راه خود کنار بزند. نتایج تست متاثر از چند عامل بوده که عبارتند از: ضخامت چسب، پیوندی که چسب با زیرآیند تشکیل داده است و همچنین سختی زیرآیند. بنابراین برای انجام تست این عوامل می‌بایست به خوبی کنترل شود تا مقایسه به درستی انجام پذیرد. چسب با پهنای 51 میلیمتر و به طول 381 میلی متر اعمال می‌گردد. قبل از اجرای این تست، چسب به مدت 24 ساعت در شرایط مورد نظر نگهداری می‌شود. اگر شرایط خاصی برای چسب مد نظر نیست، از نظر استاندارد باید چسب را دمای 23 درجه سلسیوس و در رطوبت نسبی 50 درصد نگهداری کرد. صفحات مورد استفاده می‌تواند از جنس شیشه یا فلز باشد و قبل از انجام آزمون توپ غلتان سطح مورد استفاده با حلال مناسب که متدوال‌ترین آن‌ها هپتان، متیل اتیل کتون، ایزوپروپانول، تولوئن و یا متانول است، پاکسازی شود. سطح چسب اعمال شده می‌باید بدون هیچ نوع چین و چروک و غیره بود و در مورد هر نمونه تنها یک بار تست انجام شود. قبل از اجرای تست، توپ نیز باید به طور کامل با حلال مناسب تمیز شده و پاک شود و برای برداشتن توپ از دستان تمیز استفاده شود. بعد از این که توپ روی سطح چسب رها می‌شود، اجازه داده شود که بخودی خود متوقف شده و مسافت طی شده توسط توپ از نقطه آغاز تا نقطه‌ای که توپ در آن نقطه توقف می‌کند اندازه‌گیری شود.
سرعت بالای انجام تست، سادگی و کم هزینه بودن تجهیزات، سهولت اجرا، غدم نیاز به اپراتورهای باتجربه برای انجام تست و نیز تکرارپذیری از مزایای این روش است. گرچه این تست از نظر علمی معیار قابل استناد و دقیقی نیست اما روش سریعی برای تست چسب های حساس به فشار است.

بخوانید: با سیماب رزین رویاهاتو کاشی کن !