ایجاد اتصالات عرضی – بخش 1
تشکیل اتصالات عرضی فرآیندی مورد توجه در تولید رزینهای پایه حلال و پایه آب است. در سالهای اخیر استفاده از این مفهوم در تولید چسبهای فشار حساس بکار رفته و نتایج جالبی نیز در این راستا به دست آمده است. چسبهای فشار حساس که معمولا در صنایع تولید نوارچسب و روکشهای محافظ به کار میروند باید خواص مشخصی نظیر: چسبندگی سطحی قابل قبول، مقاومت در برابر نور، اکسیژن، رطوبت و نرم کنها داشته باشند. ضمن اینکه باید قدرت چسبندگی خود را در طی زمان و در درجه های مختلف دمایی حفظ کنند. خواص فیزیکی- شیمیایی و مکانیکی چسبهای فشار حساس وابسته به میزان و درجه اتصالات عرضی است. در واقع میزان اتصالات عرضی نقش مهمی در کاربرد نهایی چسبها ایفا میکند. پیوندهای عرضی تشکیل شده اجازه ی حرکت به زنجیرها نمیدهند و به این ترتیب در این چسبها تحت هیچ شرایطی ذوب نمیشوند. در واقع ممکن هست که تا حدودی نرم شوند اما ذوب، هرگز!!.
به دلیل تشکیل باندهای شیمیایی در حین خشک شدن، نیروهای هم چسبی چسب نهایی تقویت میشود از طرفی میزان چسبندگی سطحی تا حدودی کاهش پیدا میکند. ارتباط بین درجه اتصالات عرضی و دگرچسبی، هم چسبی و چسبندگی سطحی در شکل 1 نشان داده شده است:
شکل 1: ارتباط بین درجه اتصالات عرضی و همچسبی، دگر چسبی و چسبندگی سطحی
مدت زمانی که پس از افزودن عامل اتصال عرضی به سیستم داده میشود تا چسب قابل استفاده و اعمال باشد را pot-life میگویند با گذر از این مرحله به gel-point میرسد که قابل استفاده در صنعت نخواهد بود. این مراحل در شکل 2 نشان داده شده است.
شکل 2: تغییرات ویسکوزیته رزین حاوی عامل اتصال عرضی طی زمان
بر طبق نمودار شکل 1: در صورتی که رزین به سرعت پیوندهای عرضی خود را تشکیل دهد، pot-life بسیار کوتاهی دارد به همین دلیل برای استفاده در صنعت باید در ظرفهای جداگانه عرضه شوند. با گذر از مرحله ی pot-life در صورتی که رزین هنوز اعمال نشده باشد به مرحله ی gel point میرسد و رزین قابل استفاده نخواهد بود.
بخوانید: غلظت‌دهنده های تجمعی جدید و کاربرد آن‌ها در پوشش‌های آب‌پایه و پرجامد – بخش 4
گردآورنده: دکتر شمیم روشن- سیماب رزین
Ref: Crosslinking of pressure sensitive adhesive based on water-borne acrylate, Polymer international, 52:347–357,
