رزین رنگ نما پایه آب

مقدمه

رزین رنگ نما پایه آب در رنگ های نمای ساختمانی، انقلابی در صنعت رنگ ایجاد کرده است. این رزین رنگ نما توانسته دوام پوشش را بالا ببرد، زیبایی ظاهر رنگ را حفظ کند و مقاومت در برابر شرایط محیطی را تامین کند. طی سال های اخیر به دلیل ملاحظات زیست محیطی و بهداشتی، کاربرد رنگ های پایه آب رشد چشمگیری داشته است. به طوری که اکنون حدود ۷۵٪ از رنگ های معماری مورد استفاده در جهان از نوع پایه آب هستند. این روی آوردن گسترده به رزین های پایه آب در رنگ نما، نتیجه ی بهبود چشمگیر کارایی آن ها در کنار مزایای زیست محیطی است. در این مقاله به معرفی رزین های نما پایه آب و بررسی ترکیب ویژگی های منحصربه فرد آن ها از جمله دوستدار محیط زیست بودن، دوام درازمدت، زیبایی پایدار و مقاومت در برابر عوامل جوی می پردازیم.

رزین رنگ نمای پایه آب

رزین های رنگ نما پایه آب، رزین های پلیمری هستند که به عنوان بستر رنگ های نما عمل می کنند و بر پایه آب فرموله شده اند. در این نوع رنگ ها، پلیمر رزینی (که معمولا رزین اکریلیک هستند) به صورت امولسیون در آب پخش شده است. هنگام کاربرد رنگ روی نما، آب تبخیر می شود و ذرات رزین به هم پیوسته و یک فیلم جامد پیوسته روی سطح تشکیل می دهند. نتیجه این فرآیند، ایجاد لایه رنگی است که به سطح نما می چسبد و پس از خشک شدن در برابر آب نامحلول و پایدار است.

رزین های اکریلیک پایه آب رایج ترین نوع در رنگ های نمای امروزی هستند. این رزین ها به دلیل خواص ممتازشان، از جمله خشک شدن سریع، چسبندگی قوی به سطوح و مقاومت عالی در برابر نور خورشید شناخته می شوند. در مقابل، رنگ های نما با رزین های حلالی (مانند رنگ های روغنی آلکیدی) حاوی حلال های آلی فرّار بودند که بوی تند و انتشار آلاینده زیادی داشتند. هرچند رنگ های حلالی قدیمی از نظر دوام و پوشش دهی قابل قبول بودند، اما انتشار ترکیبات آلی فرّار (VOC) بالا و مشکلات زیست محیطی و سلامتی ناشی از بخارات آن ها از معایب بزرگشان بود. در رنگ نما پایه آب، حذف بخش اعظم حلال های آلی باعث شده است که محصول نهایی دوستدار محیط زیست (eco-friendly) باشد و بوی بسیار کمتری در حین اجرا و خشک شدن متصاعد کند. رزین پایه آب رنگ نما ترکیبی است از فناوری پلیمرهای پیشرفته که امکان دستیابی به پوششی با دوام و زیبا را فراهم می کند، بی آنکه نیاز به حلال های مضر باشد.

مزایای رزین های پایه آب در رنگ نما

رزین های رنگ نمای پایه آب مجموعه ای از مزایا را به همراه دارند که آن ها را به انتخابی برتر برای پوشش نما بدل کرده است:

سازگاری با محیط زیست و ایمنی بالا: رنگ های پایه آب حاوی مقادیر بسیار اندک VOC هستند و فاقد حلال های سمی می باشند، در نتیجه انتشار آلاینده های هوا ناچیز است. این ویژگی آن ها را به گزینه ای دوستدار محیط زیست بدل کرده است که با استانداردهای زیست محیطی سخت گیرانه سازگار است. همچنین به دلیل نبود حلال های آتش گیر، خطر اشتعال و سمیت برای نقاشان و ساکنان به مراتب کمتر است.
خشک شدن سریع و کاربرد آسان: رزین های پایه آب معمولا سرعت خشک شدن بالایی دارند و لایه رنگ در مدت زمان کوتاهی روی نما خشک می شود. این موضوع باعث تسریع اتمام پروژه های نقاشی نما و کاهش مخاطراتی مانند نشستن گردوغبار روی رنگ تر می شود. علاوه بر این، ابزار نقاشی (قلم مو، غلتک، پیستوله) پس از کار به سادگی با آب و صابون تمیز می شوند و نیازی به حلال های شیمیایی برای شستشو نیست. روند اجرای رنگ های پایه آب برای نقاشان آسان تر و کم خطرتر است.
دوام عالی و مقاومت در برابر شرایط جوی: یکی از مهم ترین مزایای رزین های اکریلیک پایه آب، مقاومت بالا در برابر عوامل محیطی مانند نور خورشید (فرابنفش)، باران، رطوبت و تغییرات دما است. پوشش های نما بر پایه اکریلیک به خاطر ساختار پلیمری خود، در برابر تخریب نوری بسیار پایدارند و دچار زردشدگی یا شکنندگی نمی شوند. به گفته متخصصان صنعت رنگ، رنگ های نمای پایه آب اکریلیک دوام خود را به دلیل مقاومت عالی در برابر UV به اثبات رسانده اند. این رنگ ها در برابر باران و رطوبت نیز عملکرد خوبی دارند و پس از خشک شدن یک لایه تقریبا ضدآب روی نما ایجاد می کنند که از نفوذ آب و آسیب های ناشی از آن جلوگیری می کند. انعطاف پذیری فیلم رزین های پایه آب نیز بالاست و با حرکت جزئی سازه (انبساط و انقباض ناشی از حرارت یا لرزش ها) تطبیق یافته و ترک نمی خورد. در مجموع، دوام درازمدت این رزین ها موجب می شود پوشش نما سال ها بدون پوسته شدن یا ترک خوردگی پایدار بماند.
حفظ زیبایی و ثبات رنگ در بلندمدت: رزین های نما پایه آب به حفظ جلوه های بصری و زیبایی نما در طول زمان کمک شایانی می کنند. بر خلاف برخی رنگ های روغنی قدیمی که به مرور دچار زردی یا گچی شدن سطح می شدند، رزین های اکریلیک پایه آب پایداری رنگی بالایی دارند و ثبات رنگ آن ها در برابر آفتاب و اشعه UV بسیار خوب است. این بدان معناست که رنگ نما دیرتر دچار رنگ پریدگی و مات شدگی می شود و نما برای مدت طولانی تری شادابی اولیه خود را حفظ می کند. همچنین پوشش های پایه آب به دلیل فرمولاسیون پیشرفته، براقیت و یکنواختی دلخواه را به دست می دهند و جلوه ای همگن روی سطح نما ایجاد می کنند. شفافیت رنگدانه ها در این رزین ها بالاست و زردشدن یا تیره شدن رنگ در اثر مرور زمان حداقل میزان ممکن است. بدین ترتیب، ترکیب رزین پایه آب با رنگدانه های مقاوم نوری، تضمین می کند که نمای ساختمان حتی پس از سال ها همچنان زیبا و چشم نواز باقی بماند.

البته با وجود مزایای بسیار، رنگ های پایه آب خالی از چالش نیستند. به علت ماهیت آب محور و آبدوست این رزین ها، پوشش های پایه آب ممکن است در محیط های بسیار مرطوب دچار رشد قارچ ها یا جذب آلودگی شوند. تحقیقات نشان داده است که مشکل بالقوه رنگ های پایه آب، رشد کپک و چسبیدن ذرات کثیفی بر سطح آنهاست و به همین دلیل معمولا تولیدکنندگان درصدی افزودنی های ضد میکروب و ضدقارچ به فرمول رنگ اضافه می کنند. این مواد ضدقارچ (مانند برخی بیوسایدها با نام های تجاری Rocima™) از رشد میکروارگانیسم ها روی نما جلوگیری می کنند، هرچند ممکن است خود این ترکیبات شیمیایی تا حدی برای انسان یا محیط زیست مضر باشند. خوشبختانه، با پیشرفت فناوری رزین ها، راه حل های نوینی برای رفع این مشکلات در دست توسعه است که در بخش بعد به آن ها می پردازیم.

محافظت UV و پوشش های خودتمیزشونده

توسعه رزین های پایه آب با بهره گیری از فناوری نانو و افزودنی های پیشرفته، امکانات جدیدی را برای بهبود عملکرد رنگ های نما فراهم کرده است. یکی از جنبه های نوآورانه، تقویت محافظت در برابر UV با استفاده از نانوذرات است. پژوهش ها نشان داده اند افزودن مقدار کمی نانوذرات اکسید فلزی مانند دی اکسید تیتانیوم (TiO₂) یا اکسید روی (ZnO) به رزین اکریلیک پایه آب می تواند به عنوان جاذب UV عمل کرده و مقاومت رنگ در برابر نور خورشید را بیشتر کند. این نانوذرات با جذب پرتوهای فرابنفش، از تخریب زنجیره های پلیمری رزین جلوگیری می کنند و در نتیجه مانع رنگ پریدگی و افت خواص مکانیکی رنگ در بلندمدت می شوند. به علاوه، برخی نانوذرات خواص فوتوکاتالیستی دارند که می تواند به شکستن ترکیبات آلی آلاینده روی سطح رنگ کمک کند. به عنوان مثال، نانو ذرات ZnO در حضور نور UV واکنش هایی ایجاد می کنند که موجب تجزیه آلاینده های آلی و میکروبی می شود؛ در نتیجه سطح رنگ خاصیت خودتمیزشونده (self-cleaning) و آنتی باکتریال پیدا می کند. در یک مطالعه، اضافه کردن تنها ۲٪ نانو ذرات ZnO به رزین اکریلیک پایه آب باعث افزایش مقاومت سایشی و بهبود قابلیت خودتمیزشوندگی پوشش شد و آلودگی های آلی سطح (مانند لکه های رنگ متیلن آبی) به میزان محسوسی توسط این پوشش نانوکامپوزیتی پاک شدند.

روش نوین دیگر برای خودتمیزشوندگی، الهام از اثر لوتوس است. در این فناوری با ایجاد ساختارهای نانومتری روی سطح پوشش و استفاده از رزین های آب گریز خاص (مانند رزین های سیلیکونی اصلاح شده)، سطح رنگ به شدت ابر آب گریز می شود؛ درست مانند برگ نیلوفر آبی که آب و خاک روی آن نمی ماند. پوشش های نمای دارای اثر لوتوس، سطحی فوق آب گریز ایجاد می کنند که قطرات باران روی آن به صورت کروی درمی آیند و هنگام غلتیدن، گردوخاک و آلودگی را از روی نما با خود می شویند. این پوشش های خودتمیزشونده ی جدید، نیاز به شستشوی دستی نما را به حداقل می رسانند و در بلندمدت نما را تمیزتر و زیباتر نگه می دارند. ترکیب فناوری نانوذرات فوتوکاتالیست و ابرآب گریز در رزین های پایه آب نسل جدید، چشم انداز بسیار جالبی ایجاد کرده است که به کمک آن رنگ های نما علاوه بر دوام زیاد، به طور فعال در حفظ تمیزی و بهداشت سطح نیز نقش دارند.

مقایسه رنگ نمای پایه آب و رنگ حلالی

برای روشن تر شدن تفاوت ها، در جدول زیر رنگ نما پایه آب (اکریلیک لاتکس) با رنگ نما حلالی (آلکیدی روغنی) در جنبه های مختلف مقایسه شده اند:

ویژگی	رنگ نما پایه آب	رنگ نما حلالی (روغنی)
ملاحظات زیست محیطی	بسیار کم انتشار؛ دوستدار محیط زیست	پر از حلال های آلی؛ آلایندگی بالا
بو و ایمنی در کاربرد	بوی کم و غیر محرک؛ غیرقابل اشتعال	بوی تند و زننده؛ قابل اشتعال و نیازمند تهویه
زمان خشک شدن	سریع (لمس خشک در عرض چند ساعت)	کندتر (ساعت ها تا خشک شدن کامل)
تمیزکاری ابزار	با آب و صابون (آسان و بی خطر)	با تینر یا حلال های شیمیایی (سخت و خطرناک)
دوام بیرونی و UV	عالی – مقاومت زیاد در برابر UV و آب؛ بدون زردشدگی	بسیار خوب – مقاومت مناسب ولی امکان زردشدن و ترک در درازمدت
ثبات رنگ و زیبایی	حفظ رنگ و جلای اولیه برای سال ها؛ بدون مات شدگی زیاد	امکان افت رنگ و براقیت با گذشت زمان (خصوصاً رنگ های روشن)
انعطاف پذیری پوشش	بالا – فیلم الاستیک و مقاوم به ترک خوردگی	کمتر – فیلم سخت تر با ریسک ترک روی سطوح متحرک

نتیجه گیری

رزین های پایه آب برای رنگ های نما نشان داده اند که می توانند دوام، زیبایی و مقاومت محیطی را به صورت توامان فراهم کنند. این رزین ها با کاهش چشمگیر آثار زیست محیطی (کاهش VOC) و افزایش کارایی، انتخاب اول پروژه های مدرن ساختمانی شده اند. تحقیقات و توسعه مداوم در حوزه ی پلیمرهای پایه آب، از بهبود مقاومت UV گرفته تا خاصیت خودتمیزشوندگی، نویدبخش آن است که در آینده ای نزدیک رنگ های نمای پایه آب با ویژگی های چند کاره و پایایی بیشتر در دسترس خواهند بود. به این ترتیب، معماران و مهندسان می توانند با اطمینان از دوام طولانی مدت و جلوه ی پایدار رنگ، در کنار سازگاری با محیط زیست، از این محصولات در زیباسازی و حفاظت از نماهای شهری بهره ببرند.

سوالات متداول

آیا از رزین های شما برای رنگ نما می توان استفاده کرد و استایرن اکریلیک ها مقاومت UV دارند؟

بله تا 3-5 سال مقاومت دارند اما برای بهبود از آنتی UV هم بهتر است استفاده شود.

برای نمای مینرال و پیش ساخته هم می توان از رزین های شما استفاده کرد؟

بله چسبندگی بالایی که از رزین های استایرن اکریلیک در دانه های سیلیس و سنگ دانه می توان گرفت و همچنین مقاومت آبی بالا بهترین گزینه هستند.

منابع

5/5 - (1 امتیاز)