لاتکس ها – پلیمر هایی آشنا و پرکاربرد – بخش 1
لاتکس
ازمجموعه پلیمرهای امولسیونی لاتکس ها هستند که به دودسته طبیعی و سنتزی تقسیم می شوند
لاتکس ها به طورمعمول در حالت اولیه خودشان استفاده نمی شوند بلکه برای تغییرخواص با سایر مواد ترکیب می شوند.این امر به منظور ایجاد هماهنگی برای کاربردهای موردنظرصورت می گیرد. در بیشتر اوقات خود لاتکس جز اصلی نیست بلکه بیشتر برای بهبود خواص عملکردی محصول تجاری استفاده می شود.به عنوان مثال روکش های لاتکس مقاومت شیمیایی سطوح خارجی تجهیزات صنعتی رافراهم می آورند و رنگپایه های لاتکس پایداری ابعادی راتامین می کند
(1 لاتکس های طبیعی
لاتکس های لاستیک طبیعی: اولین دسته پلیمرهای امولسیونی یافت شده درطبیعت اند. لاتکس های لاستیک طبیعی (NR) به مدت صدسال ازدرخت لاستیک استخراج شده اند.این لاتکس شامل پراکنش های ذرات 1و4پلی ایزوپرن خطی باوزن مولکولی بالاست که قطری درمحدوده 10nmتا چندمیکرون دارد.به علت حالت کلوییدی ذرات لاستیک طبیعی جداسازی آنها از فاز آبی به کمک منعقدکردن قبل ازفراورش ضروری است.
لاستیک طبیعی یک الاستومراست یعنی به طور اساسی می تواند تغییرشکل دهدو بعداز حذف تنش خودبه خود به پیکربندی اولیه اش برمیگردد.لاستیکها به طور کلی به عنوان سپرجاذب ضربه-مسدودکننده قابل انبساط ودرکاربردهایی که درآنها اصطحکاک مهم است استفاده می شوند
لاستیک طبیعی به ویژه درساخت تایرهای وسایل نقلیه و در تهیه دستکشهای لاتکس به طور وسیع استفاده شده است.
دستکش های لاتکس:
بیشتر دستکش های لاتکس که به وسیله متخصصان بهداشت -تکنسینهای فوریت های پزشکی-ماموران پلیس وکارکنان آتش گیری استفاده میشوند از لاتکس های لاستیک طبیعی(NR)تهیه می شوند. دستکش ها با فرایند غوطه وری در لاستیک تهیه می شوند.دراین فرایند یک شکل یا قالب(یعنی مدلی از یک دست-دربعضی موارد همراه با ساعد)درحمامی حاوی لاتکس لاستیک طبیعی غوطه ورشده وخارج می شود دراین صورت یک روکش نازکی از پلیمر لاتکس روی قالب قرار می گیرد سپس مجموعه در دمای بالا خشک می شود تا دستکش تشکیل شود و در نهایت دستکش از قالب خارج شود
لاتکس لاستیک طبیعی(NR) ماده مهمی برای تهیه دستکش های یکبار مصرف استفاده شده به وسیله پزشکان مراکزبهداشتی تبدیل شده است.این پلیمر خواص مسدودکنندگی عالی-کشش بالا-استحکام پارگی وخواص کشسانی دارد وعلاوه برنرم بودن از نظرپوشیدن در دوره های زمانی طولانی راحت است
درمقاسیه با دستکش های تهیه شده از لاستیک های سنتزی قیمت پایینی دارد.باوجوداین عیب بسیار چشم گیر برای استفاده از لاتکس لاستیک طبیعی عبارت است از:
افزایش میزان فوق حساسیت آلرژیک درافرادی که درمعرض دستکش های NR (مثل متخصصان بهداشت -تکنسینهای فوریت های پزشکی-مریض هایی که طی درمان های پزشکی و دندان پزشکی درتماس با دستکش هامی باشند) قرار دارندالبته بااین تخمین که فوق حساسیت آلرژیک در 10%ازاین افرادهدف است. دستکش های فاقد لاتکس طبیعی که به تمامی حاوی موادسنتزی اند(مثل دستکش های وینیلی-نیتریلی یا پی ایزوپرن سنتزی)برای تماس با افرادی با حساسیت معلوم به لاستیک لاتکس طبیعی استفاده می شوند.
(2 لاتکس های سنتزی:
سه مجموعه عمده ای ازپلیمرهای امولسیونی وجود دارند که قسمت عمده ای از تولید لاتکس های امروزی را به خود اختصاص می دهند.این پلیمرها عبارتنداز:
لاستیکهای استایرن-بوتادی ان
پلی اکریلیکها
پلی وینیل استات
اغلب لاتکسها به صورت کوپلیمر دراین طبقه بندی های کلی باترکیب شیمیایی وابسته به خواص موردنظر لاتکس تهیه می شوند.مجموعه دیگری ازلاتکسها بااهمیت تجاری کمتر،مشتمل برپلی یورتانها، لاستیکهای اکریلونیتریل- بوتادی ان و پراکنشهای پلی وینیل کلرایدنولید می شوند.
لاستیکهای استایرن-بوتادی ان:
لاستیکهای بوتادی ان سنتزی برخلاف لاستیک طبیعی ساختار منظم فضایی ندارند.حالت مطلوب تشکیل زنجیره های پلی بوتادی ان خطی طی پلیمری شدن با افزایش 1و4سیلیس است.باوجود این افزایش1و4ترانس و افزایش 1و2یا3 و4هم اتفاق می افتتد وباعث کاهش بلورینگی حین کشش وافت استحکام می گردد.
ادامه دارد…
بخوانید: ایجاد مینی امولسیون های پایدار
گردآورنده: پریسا فرامرزی- سیماب رزین
