رزین آکریلیک برای رنگ قابل شستشو

مقدمه

در دنیای امروز، رزین آکریلیک رنگ قابل شستشو نقشی محوری در تولید رنگ های نوین ساختمانی ایفا می کند. این رزین های پایه آب به عنوان بستری برای ایجاد رنگ های داخلی به کار می روند که علاوه بر زیبایی ظاهری، از دوام و مقاومت بالایی در برابر شستشو برخوردار هستند. به عبارت دیگر، توسعه رزین های آکریلیک پایه آب باعث شده رنگ های دیواری داخلی بتوانند ترکیبی از دوام در برابر سایش و شستشو و حفظ جلوه های زیباشناختی را به طور همزمان ارائه دهند. در ادامه، به بررسی ویژگی های فنی این رزین ها و تأثیر آنها بر رنگ های داخلی قابل شستشو می پردازیم.

نقش رزین آکریلیک پایه آب در رنگ

زین های آکریلیک پایه آب نقش اساسی به عنوان بایندر در رنگ های آکریلیک ایفا می کنند و تحولی انقلابی در صنعت رنگ و پوشش ایجاد کرده اند. اولین رنگ امولسیون آکریلیک پایه آب در سال 1954 برای استفاده هنری تولید شد و ویژگی های نوآورانه ای مانند زمان خشک شدن سریع، قابلیت رقیق شدن با آب و انعطاف پذیری را ارائه داد. این رزین ها بر پایه استرهای اسیدهای آکریلیک و متاکریلیک ساخته می شوند و معمولاً شامل سه نوع کو-امولسیون اصلی هستند: پلی(اتیل آکریلات/متیل متاکریلات)، پلی(ان-بوتیل آکریلات/متیل متاکریلات) و 2-اتیل هگزیل آکریلات/متیل متاکریلات.

رنگ های آکریلیک از ترکیب ذرات رنگدانه پراکنده در امولسیونی متشکل از آب و دانه های کوچک پلیمری آمورف تشکیل می شوند. رزین های آکریلیک پایه آب به عنوان نوعی رزین سازگار با محیط زیست شناخته می شوند که به دلیل عدم استفاده از حلال های آلی و حضور آب در فرمولاسیون، خصوصیات محیط زیست دوست دارند. این رزین ها پایداری قوی در برابر نور، حرارت و مواد شیمیایی از خود نشان می دهند، که باعث تولید پوشش هایی با مقاومت بالا در برابر آب و هوا، آلودگی، اسید و باز می شود.

رنگ قابل شستشو

رنگ قابل شستشو به رنگی گفته می شود که پس از خشک شدن، لایه ای مستحکم تر و فشرده تر نسبت به رنگ های معمولی تشکیل می دهد؛ به طوری که می توان سطح آن را بدون آسیب به پوشش یا باقی ماندن رد، با اسفنج مرطوب و شوینده های ملایم تمیز کرد. این رنگ ها در برابر نفوذ و چسبیدن لکه ها مقاومت بالایی دارند و در صورت ایجاد آلودگی، پاکسازی آنها به سادگی امکان پذیر است. طبق استاندارد EN 13300، پنج کلاس برای قابلیت شستشو تعریف شده است  (کلاس 1 کاملاً قابل شستشو و کلاس 5 غیرقابل شستشو ). رنگ کلاس 1 را می توان مکرراً با پارچه مرطوب حاوی شوینده تمیز کرد بدون آسیب به فیلم رنگ؛ اما رنگ کلاس 5 حتی تاب کمترین شستشو را ندارد و سریعاً به پوشش آن صدمه می رسد

یکی از مهم ترین شاخص های دوام یک رنگ قابل شستشو، مقاومت سایشی  (اسکراب ) آن است که با تعداد دفعاتی که می توان سطح رنگ را با برس استاندارد مالش داد پیش از تخریب فیلم رنگ، اندازه گیری می شود  (هرچه این تعداد دفعات تحمل شده بیشتر باشد، مقاومت سایشی رنگ بیشتر ارزیابی می شود ). در عمل، رنگ های آکریلیک مرغوب می توانند هزاران بار شستشوی مکانیکی را تاب بیاورند بی آنکه فیلم رنگ دچار آسیب جدی شود یا ظاهر خود را از دست بدهد. علاوه بر پایداری در برابر سایش فیزیکی، مقاومت در برابر لکه نیز برای این رنگ ها بسیار اهمیت دارد. رنگ قابل شستشوی ایده آل باید مانع نفوذ و چسبیدن انواع لک های رایج  (آب محور یا روغنی ) به فیلم خود شود تا بتوان لکه ها را به راحتی پاک کرد. به بیان دیگر، قابلیت شستشو  (Washability ) یعنی رنگ طوری فرموله شده که بدون نیاز به سابیدن خشن، آلودگی و لکه را از روی خود آزاد کرده و تمیز شود؛ در حالی که قابلیت ساب پذیری  (Scrubbability ) بیانگر تحمل فیزیکی رنگ در برابر شستشوی همراه با برس زبر است. برخی رنگ ها ممکن است در آزمون سایش مکانیکی نمره ی بالایی کسب کنند اما لکه ها را در بافت خود نگه دارند؛ یا برعکس، لکه گریز باشند ولی فیلم شان در برابر برس زبر به راحتی آسیب ببیند. بنابراین رنگی با کیفیت استثنایی است که هر دو جنبه ی فوق را به تعادل داشته باشد.

رزین آکریلیک پایه آب نقشی اساسی در ایجاد این ویژگی های دوگانه دارد. رزین های آکریلیک مرغوب، فیلم رنگی یکپارچه و مقاومی به وجود می آورند که می تواند سایش ناشی از تمیزکاری و تأثیر مواد شوینده ی معمولی را تحمل کند که می توان به مقاومت شیمیایی رنگ اشاره کرد. همچنین ساختار شیمیایی این رزین ها به گونه ای است که لکه ها کمتر به لایه ی رنگ نفوذ کرده و باعث تغییر رنگ آن می شوند. از سوی دیگر، خاصیت الاستیک  (انعطاف پذیر ) رزین آکریلیک موجب می شود پوشش رنگ در برابر ترک خوردگی یا پوسته شدن مقاوم باشد و به این ترتیب دوام طولانی تری پیدا کند.

ترکیب دوام و زیبایی با رزین های آکریلیک

یکی از دستاوردهای مهم در فناوری رزین های آکریلیک پایه آب، دستیابی همزمان به دوام بالا و زیبایی ظاهری در پوشش های داخلی است. در گذشته برای ایجاد قابلیت شستشو، معمولاً رنگ ها را خیلی براق می ساختند زیرا سطوح صیقلی کمتر چرک را به خود می گیرند و تمیز کردنشان آسان تر است؛ اما این براقیت همواره از نظر دکوراسیون داخلی مطلوب نبود. اکنون به لطف نوآوری در رزین ها و فرمولاسیون رنگ، حتی رنگ های مات نیز می توانند قابل شستشو باشند و در عین حال ظاهر غیر براق خود را حفظ کنند. این امر با به کارگیری رزین آکریلیک مرغوب و رنگدانه های خاص میسر شده است که فیلمی متراکم اما مات ایجاد می کنند. به بیان دیگر، مقدار مشخصی رزین باکیفیت به کار می رود تا پوشش رنگ سخت و بادوام شود، اما نه آن قدر زیاد که تمام فضای خالی بین ذرات رنگدانه پر شده و سطح رنگ کاملاً براق گردد. بدین ترتیب، تعادلی ماهرانه حاصل شده است که پوشش نهایی هم از نظر ظاهری مطابق سلیقه  (مات یا با درخشندگی دلخواه ) است و هم از نظر کارکردی بسیار مقاوم و بادوام.

از جنبه ی زیبایی شناختی نیز رزین های آکریلیک پایه آب مزایای ویژه ای نسبت به رزین های قدیمی تر دارند. این رنگ ها در برابر تغییر رنگ و زردشدگی بسیار مقاوم اند. برخلاف رنگ های روغنی آلکیدی که در فضای داخلی تاریک به مرور زرد می شوند، رنگ های اکریلیک پایه آب در طول زمان دچار زردی یا کدر شدن نمی گردند و در نتیجه برای سطوح سفید یا روشن داخل ساختمان بسیار مناسب اند. علاوه بر این، رنگ های آکریلیک پایه آب عمدتاً کم بو هستند و مقادیر ناچیزی ترکیبات آلی فرّار  (VOCs ) منتشر می کنند که از نظر بهداشتی و زیست محیطی یک مزیت مهم محسوب می شود.

تمیز کردن دیوار رنگ آمیزی شده با یک رنگ اکریلیک قابل شستشو، بدون برجا ماندن اثر لکه یا آسیب به پوشش.
همان طور که در تصویر بالا مشاهده می شود، این نوع رنگ قابل شستشو گزینه ای ایده آل برای فضاهای پررفت وآمد یا مستعد آلودگی مانند آشپزخانه، راهرو, اتاق کودکان و سرویس های بهداشتی است. در مقابل، استفاده از رنگ های معمول غیرقابل شستشو تنها در مکان هایی توصیه می شود که تماس انسانی و ایجاد لکه در آنها بسیار کم است  (برای مثال سقف ها یا اتاق های کم رفت وآمد ). در بخش بعد، مقایسه ای بین ویژگی های رنگ های قابل شستشو و رنگ های غیرقابل شستشو خواهیم داشت.

مقایسه رنگ های قابل شستشو و غیرقابل شستشو

با توجه به موارد فوق، روشن است که رنگ های پایه آب آکریلیک قابل شستشو برای فضاهای داخلی شلوغ و در معرض آلودگی انتخابی بسیار مناسب تر هستند. هرچند قیمت این رنگ ها معمولاً بالاتر از رنگ های عادی است  (به دلیل استفاده از رزین آکریلیک باکیفیت )، اما در بلندمدت مقرون به صرفه اند زیرا نیاز به تجدید رنگ و تمیزکاری مداوم دیوارها را کاهش می دهند. در مقابل، رنگ های ارزان قیمت که رزین ضعیف تری دارند شاید ابتدا جذاب باشند، ولی به دلیل مقاومت کم در برابر نظافت، خیلی زود کثیف شده و کیفیت خود را از دست می دهند و در نتیجه هزینه و زمان بیشتری صرف ترمیم یا رنگ آمیزی مجدد خواهند کرد.

منابع:

1

2

3